Quyền và nghĩa vụ của cổ đông trong công ty cổ phần

Quyền và nghĩa vụ của của cổ đông là điều tất cả những khách hàng đang muốn thành lập công ty cổ phần quan tâm. Không phải ai cũng có thể hiểu hết được các quy định pháp luật.  Sau đây, Taxkey sẽ giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về các quyền và nghĩa vụ của cổ đông trong công ty cổ phần. 

1. Tìm hiểu chung về cổ đông trong công ty cổ phần

Cổ đông trong công ty cổ phần có thể là tổ chức hoặc cá nhân. Số lượng cổ đông từ 3 người trở lên. Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp. 

Các cổ đông góp vốn thành lập công ty cổ phần được gọi là cổ đông sáng lập. Cổ đông sáng lập là cổ đông sở hữu ít nhất một cổ phần phổ thông và ký tên trong danh sách cổ đông sáng lập công ty cổ phần. Công ty cổ phần mới thành lập phải có ít nhất có 3 cổ đông sáng lập. 

Người sở hữu cổ phần phổ thông là cổ đông phổ thông. 

Ngoài cổ phần phổ thông, công ty cổ phần có thể có cổ phần ưu đãi. Người sở hữu cổ phần ưu đãi gọi là cổ đông ưu đãi.

>>>Xem thêm: Khái niệm và đặc điểm công ty cổ phần

2. Quyền của cổ đông trong công ty cổ phần

Cổ đông có các quyền và nghĩa vụ tương ứng theo số cổ phần và loại cổ phần mà họ sở hữu. Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về nợ và các nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn đã cam kết góp vào công ty. 

2.1. Quyền của cổ đông phổ thông

• Tham dự và phát biểu trong các Đại hội đồng cổ đông và thực hiện quyền biểu quyết. Mỗi cổ phần phổ thông có một phiếu biểu quyết.
• Nhận cổ tức.
• Ưu tiên mua cổ phần mới chào bán tương ứng với tỷ lệ cổ phần phổ thông của từng cổ đông trong công ty.
• Tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho người khác. Trừ trường hợp Điều lệ công ty hạn chế quyền chuyển nhượng.
• Xem xét, tra cứu và trích lục các thông tin trong Danh sách cổ đông có quyền biểu quyết và yêu cầu sửa đổi các thông tin không chính xác.
• Xem xét, tra cứu, trích lục hoặc sao chụp Điều lệ công ty, biên bản họp Đại hội đồng cổ đông và các nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông.
• Khi công ty giải thể hoặc phá sản, được nhận một phần tài sản còn lại tương ứng với tỷ lệ sở hữu cổ phần tại công ty.
• Yêu cầu công ty mua lại cổ phần
• Các quyền khác theo Điều lệ công ty và Luật Doanh nghiệp

♣ Trường hợp Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 10% tổng số cổ phần phổ thông trở lên trong thời hạn liên tục ít nhất 06 tháng hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn quy định tại Điều lệ công ty

có các quyền sau đây:

• Đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
• Xem xét và trích lục sổ biên bản và các nghị quyết của Hội đồng quản trị, báo cáo tài chính giữa năm và hằng năm và các báo cáo của Ban kiểm soát.
• Yêu cầu triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông trong một số trường hợp.
• Yêu cầu Ban kiểm soát kiểm tra từng vấn đề cụ thể liên quan đến quản lý, điều hành hoạt động của công ty khi xét thấy cần thiết.
• Quyền khác theo quy định của Luật Doanh nghiệp và Điều lệ công ty.

2.2. Quyền của cổ đông sáng lập

Cổ đông sáng lập có quyền riêng là sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết. Cổ phần ưu đãi biểu quyết là cổ phần có số phiếu biểu quyết nhiều hơn so với cổ phần phổ thông. Một cổ phần ưu đãi biểu quyết bằng bao nhiêu phiếu sẽ được quy định trong Điều lệ công ty. Cổ phần ưu đãi biểu quyết chỉ có hiệu lực trong 03 năm, kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Hết thời hạn 03 năm, cổ phần ưu đãi biểu quyết sẽ chuyển thành cổ phần phổ thông. Cổ đông sáng lập cũng có các quyền giống cổ phần phổ thông.

2.3. Quyền của cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi

♣ Đối với cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết: 

• Biểu quyết về các vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông với số phiếu biểu quyết do Điều lệ công ty quy định.
• Các quyền khác như cổ đông phổ thông.

♣ Đối với cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi cổ tức:

Nhận cổ tức với mức cao hơn so với mức cổ tức của cổ phần phổ thông.

Nhận phần tài sản còn lại tương ứng với tỷ lệ sở hữu cổ phần tại công ty, sau khi công ty đã thanh toán hết các khoản nợ, cổ phần ưu đãi hoàn lại khi công ty giải thể hoặc phá sản.

Các quyền khác như cổ đông phổ thông; trừ việc tham dự, biểu quyết trong cuộc họp Đại hội đồng cổ đông, đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.

♣ Đối với cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi hoàn lại:

Có các quyền như cổ đông phổ thông; trừ việc tham dự, biểu quyết trong cuộc họp Đại hội đồng cổ đông, đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.

3. Nghĩa vụ của cổ đông trong công ty cổ phần

3.1. Nghĩa vụ của cổ đông phổ thông

• Thanh toán đủ và đúng thời hạn số cổ phần cam kết mua.
• Không được rút vốn đã góp bằng cổ phần phổ thông ra khỏi công ty dưới mọi hình thức. Trừ trường hợp được công ty hoặc người khác mua lại cổ phần. Trường hợp có cổ đông rút một phần hoặc toàn bộ vốn cổ phần đã góp trái với quy định thì cổ đông đó và người có lợi ích liên quan trong công ty phải cùng liên đới chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi giá trị cổ phần đã bị rút và các thiệt hại xảy ra.
• Tuân thủ Điều lệ và quy chế quản lý nội bộ của công ty.
• Chấp hành nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị.
• Thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định của Luật Doanh nghiệp và Điều lệ công ty.

3.2. Nghĩa vụ của cổ đông sáng lập

• Không được chuyển nhượng cổ phần ưu đãi biểu quyết
• Các cổ đông sáng lập phải cùng nhau đăng ký mua ít nhất 20% tổng số cổ phần phổ thông được quyền chào bán tại thời điểm đăng ký doanh nghiệp.
• Trong thời hạn 03 năm, kể từ ngày công ty được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Cổ đông sáng lập có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho cổ đông sáng lập khác. Và chỉ được chuyển nhượng cổ phần phổ thông của mình cho người không phải là cổ đông sáng lập nếu được sự chấp thuận của Đại hội đồng cổ đông. Hết thời hạn 03 năm, cổ đông sáng lập được quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho bất kỳ ai.
• Các nghĩa vụ khác như cổ đông phổ thông.

3.3. Nghĩa vụ của cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi 

♣ Đối với cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết: 

Không được chuyển nhượng cổ phần ưu đãi biểu quyết cho người khác.

♣ Đối với cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi cổ tức và cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi hoàn lại:

Có các nghĩa vụ như cổ đông phổ thông.